Mùa thi cử sắp mở màn. Đầu tháng 6 là kỳ thi tốt nghiệp THPT. Kế đến là kỳ thi tuyển sinh lớp 10 vào tuần cuối tháng 6. Rồi bước vào tháng 7 là cuộc chạy đua vào đại học. Phải chăm con thế nào, cho ăn uống ra sao, chế độ nghỉ ngơi thế nào là thích hợp?
Học sinh rất cần những giây phút vui chơi thư giãn như thế này mới học tốt được - Ảnh: H.T.Vân
Đó là những vấn đề mà các vị phụ huynh có con làm sĩ tử mùa thi năm nay đặt ra, đặc biệt trong hoàn cảnh thời tiết đang chuyển mùa, hết sức khó chịu như hiện nay. Chúng tôi đã mời các chuyên gia trò chuyện về việc chăm con mùa thi...
“Trong thời gian gần đây, chúng tôi đã tiếp nhận nhiều bệnh nhân là học sinh bị stress, chán ăn, gầy ốm, xanh xao, ngủ ít... do áp lực học hành” - bác sĩ Lê Thị Hải, trưởng trung tâm khám và tư vấn dinh dưỡng (Viện Dinh dưỡng quốc gia), mở đầu cuộc trò chuyện với chúng tôi bằng thông tin như thế.
Bà Hải nói tiếp: “Nóng nực mình cũng mệt chứ đừng nói đến trẻ đang mùa học thi căng thẳng. Với thời tiết như hiện nay, cần nhất là cung cấp đủ nước cho trẻ. Học sinh cấp I nên uống 1 lít nước/ngày, cấp II là 1,5 lít và cấp III thì 2 lít/ngày. Nóng và mệt, các cháu cũng có thể không muốn ăn, vì vậy cha mẹ nên hướng dẫn các cháu ăn làm nhiều bữa trong ngày, với thức ăn giàu dinh dưỡng, giàu vitamin, năng lượng cao, lỏng và mềm như cháo, xúp, uống sữa...
Cũng nên nấu ăn ở nhà cho hợp vệ sinh, không nên đưa trẻ ăn hàng quán, uống nước đá vỉa hè, đúng ngày thi lại tiêu chảy, đau bụng thì còn thi thố làm sao được”.
* Theo bà, cha mẹ thường gặp những sai lầm nào trong việc chăm sóc trẻ trong mùa thi?
- Cha mẹ thường tạo áp lực quá lớn lên con cái, chúng tôi đã gặp các trường hợp bệnh nhi gầy ốm, xanh xao, thiếu ngủ, chán ăn... vì sợ áp lực từ cha mẹ, gia đình. Có cha mẹ mong các cháu thi đỗ trường chuyên lớp chọn, có cha mẹ đặt chỉ tiêu con phải vào được đại học. Cũng vì mong con đỗ đạt, cha mẹ hay để các cháu học quá khuya, cho rằng các cháu thức khuya, học đêm học ngày mới là chăm chỉ học tập!
Đừng lạm dụng thuốc bổ
"Ứ gần đến mùa thi là nhiều bậc phụ huynh lại sốt sắng gọi điện cho bác sĩ để hỏi có nên mua thuốc bổ này, thuốc bổ kia cho con uống. Theo tôi, những loại thuốc bổ chỉ hỗ trợ trong những trường hợp có triệu chứng bệnh lý về tâm thần. Còn với trẻ em bình thường chỉ cần ăn uống đầy đủ chất là đảm bảo các hoạt động của cơ thể."
BS Phạm Văn Trụ (phó giám đốc Bệnh viện Tâm thần TP.HCM)
Thật ra không nên thức khuya sau 23g, mỗi ngày nên ngủ đủ tám giờ, mùa thi cần học nhiều cũng nên dành thời gian ngủ tối thiểu 6-7 giờ/ngày, nếu không tế bào não không thể phục hồi, lúc nào trẻ cũng trong trạng thái lơ mơ, mỏi mệt, mất tập trung, vẫn ngồi nhìn vào trang sách đấy nhưng ngáp ngắn ngáp dài, không được chữ nào vào đầu cả. Kiến thức phải chuẩn bị từ trước, những ngày đi thi chỉ nên củng cố kiến thức, không nên bắt trẻ học kiểu nhồi nhét.
* Còn thuốc “tăng trí nhớ”? Có loại nào giúp trẻ tăng trí nhớ như nhiều quảng cáo thuốc đang nói không, thưa bà?
- Chẳng có thuốc nào tăng trí nhớ. Cháu nào mệt nên bổ sung vitamin, khoáng chất hoặc viên đa vi chất bao gồm vitamin các nhóm A, B, C. Mùa thi học nhiều hơn, cần thêm năng lượng cho não, cha mẹ nên cho con ăn thêm các loại quả ngọt, cung cấp loại đường mà máu hấp thu rất nhanh. Uống sữa cũng là cách cung cấp năng lượng hiệu quả. Cha mẹ hay kiêng cho con ăn trứng vì sợ bị điểm không, tránh ăn chuối vì sợ trượt vỏ chuối, bắt trẻ ăn đậu mà phải là đậu xanh để thi đậu... trong khi chẳng có bằng chứng vì sao lại kiêng thức ăn này, ăn thức ăn nọ.
* Để chống chọi với cơn buồn ngủ, chúng ta hay dùng trà đặc và cà phê. Với học sinh sắp bước vào mùa thi, bà thấy thói quen này thế nào?
- Uống nước trà đặc, cà phê gây hưng phấn, có thể qua cơn buồn ngủ của ngày hôm ấy nhưng rồi lại hết, các cháu sẽ không nhớ được điều gì đã học, thậm chí sau đó còn mất ngủ, hôm sau muộn giờ đi thi, lỗi lầm tưởng như rất đơn giản nhưng lại tai hại không chữa được.
Tôi cho rằng những ngày sát kỳ thi là dịp để trẻ nghỉ ngơi, học tập chủ yếu là củng cố những kiến thức có sẵn, cha mẹ nào cũng mong muốn con thành đạt nhưng nên thể hiện mong muốn ấy bằng cách tin cậy, động viên chứ không bằng cách dọa dẫm, tạo áp lực. Nhiều mùa thi gần đây có thông tin về các cháu tự tử vì không thi đỗ trường nọ trường kia mà bình thường cháu học rất giỏi, đó cũng là bài học cho các bậc cha mẹ hay tạo áp lực quá lớn lên con mình.
Bốn điều cần nhớ
1. Ăn uống điều độ. Ăn nhiều trái cây giàu vitamin để tăng sức đề kháng. Uống nhiều nước để làm mát cơ thể.
2. Khi quá mệt mỏi hãy chợp mắt vài phút. Nếu quá buồn ngủ thì hãy ngủ ngay dù chỉ vài giờ (giấc ngủ sâu dù ngắn vẫn tốt hơn giấc ngủ dài nhưng chập chờn). Các em sẽ khỏe ngay sau khi được ngủ sâu.
3. Không nên ngồi học liên tục trong thời gian dài. Cứ mỗi 45-60 phút hãy thư giãn một lần với vài động tác thể dục, đi bộ lòng vòng để máu lưu thông tốt.
4. Tập hít thở sâu sẽ giúp tăng oxy lên não và giảm căng thẳng, hồi hộp do lo âu.
TS.BS Trần Thị Minh Hạnh
(trưởng khoa dinh dưỡng cộng đồng Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM)
Theo Tuồi Trẻ
Trang Chính 